Şap Hastalığı Türkiye Ekonomisinde 4,1 Milyar Dolarlık Zarara Neden Olacak
Ekonomim’den Ali Ekber Yıldırım’ın haberine göre, Türkiye’de hayvancılığı tehdit eden ve tüm hayvan pazarlarının aynı anda kapatılmasına yol açan şap hastalığının ekonomik boyutu gün yüzüne çıktı. Tarımsal Strateji ve Politika Geliştirme Merkezi’nin (TARPOL) yayımladığı rapora göre, hastalığın ülke ekonomisine yıllık maliyeti yaklaşık 4,1 milyar dolar (162 milyar lira) olacak.
SADECE HAYVAN SAĞLIĞINI ETKİLEMİYOR
Eski Tarım Bakanı Mehdi Eker’in başkanlığını yaptığı TARPOL tarafından hazırlanan “Şap Hastalığı Raporu”, hastalığın sadece hayvan sağlığını değil, üretici gelirini, ihracatı ve gıda güvenliğini de doğrudan tehdit ettiğini ortaya koydu. Raporda, bu salgının 2025 ilkbaharında yaşanan zirai don afeti kadar yıkıcı olabileceği ifade edildi.
SALGIN HANGİ ÜLKEDEN GELDİ?
Rapora göre Türkiye’deki 16,9 milyon büyükbaş ve 54,9 milyon küçükbaş hayvan varlığı, şap hastalığı riskiyle karşı karşıya. Virüsün daha önce ülkede rastlanmayan Sat1, Sat2 ve Uzakdoğu menşeli alt tipleri tespit edildi. Salgının Doğu ve Güneydoğu komşularından geldiği değerlendiriliyor.
Hastalık, çift tırnaklı hayvanlar arasında son derece bulaşıcı bir enfeksiyon olarak biliniyor. Ölüm oranı düşük olsa da, et ve süt verimindeki kayıplar ciddi ekonomik zararlara yol açıyor. Raporda, hastalığın yayılımına panayır, pazar, kurbanlık hareketleri ve nakil araçlarının neden olduğu belirtildi.
Raporda yer alan ekonomik zarar kalemleri ise şöyle sıralanıyor:
- Et üretimindeki kayıp: 2,3 milyar dolar
- Süt üretimindeki kayıp: 875 milyon dolar
- İlaç giderleri: 416 milyon dolar
- Aşı uygulamaları: 50 milyon dolar
- Buzağı ölümleri: 25 milyon dolar
- İhracat kaybı: 437 milyon dolar
- Toplam zarar: 4,1 milyar dolar (162 milyar TL)
TARPOL’un raporu, bu kaybın yalnızca doğrudan üretimle sınırlı kalmayacağını; hayvancılığa bağlı sanayilerin kapanabileceğini ve istihdam açıkları oluşabileceğini vurguluyor.
Uluslararası örneklerde de benzer boyutta zararlar dikkat çekiyor. ABD, 25 milyar dolar, İngiltere ise 29 milyar sterlin zararla şap hastalığıyla mücadele etmek zorunda kaldı.
Raporda, Türkiye’nin orta ve uzun vadede bu tür salgınlarla etkili mücadele edebilmesi için aşılama, biyogüvenlik, kontrol ekipleri oluşturulması ve teknik personel desteklerinin artırılması gibi 10 maddelik bir önlem planı da kamuoyuyla paylaşıldı.
